ĐẠI KINH NGƯỜI
CHĂN BÒ (Mahagopalakasuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở tại Savatthi (Xá-vệ), Jetavana (Kỳ-đà
Lâm), vườn ông Anathapindika (Cấp-cô-độc). Ở tại đây, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo:
– Này các Tỷ-kheo.
– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn thuyết giảng như
sau:
– Này các Tỷ-kheo, nếu không đầy đủ mười một đức tánh này,
một người chăn bò không thể chăn giữ đàn bò, không thể khiến đàn bò được hưng
thịnh. Thế nào là mười một? Ở đây, này các Tỷ-kheo, một người chăn bò không
biết rõ sắc, không khéo (phân biệt), các tướng, không từ bỏ trứng con bò chét,
không băng bó vết thương, không có xông khói, không biết chỗ nước có thể lội
qua, không biết chỗ nước uống, không biết con đường, không khéo léo đối với các
chỗ đàn bò có thể ăn cỏ, là người vắt sữa cho đến khô kiệt, là người không chú
ý, không săn sóc đặc biệt những con bò đực già và đầu đàn. Này các Tỷ-kheo,
người chăn bò nào không đầy đủ mười một đức tánh như vậy, không thể chăn giữ
đàn bò, không thể khiến đàn bò được hưng thịnh. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo nào không đầy đủ mười một pháp, không thể lớn mạnh, tăng thịnh, thành
mãn trong Pháp luật này. Thế nào là mười một? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo
không biết sắc, không khéo (phân biệt) các tướng, không từ bỏ trứng con bò
chét, không băng bó vết thương, không có xông khói, không biết chỗ nước có thể
lội qua, không biết chỗ nước uống, không biết con đường, không khéo léo đối với
các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ, là người vắt sữa cho đến khô kiệt, đối với những
Thượng tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới, bậc
lãnh đạo trong Tăng giới, không có sự tôn kính, tôn trọng đặc biệt.
Chư Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không biết rõ các sắc? Ở
đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo đối với sắc pháp không như thật biết tất cả loại
sắc thuộc bốn đại và sắc do bốn đại hợp thành. Như vậy, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo không biết rõ các sắc. Chư Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không khéo (phân
biệt) các tướng? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không như thật biết kẻ ngu và
nghiệp tướng của người đó, kẻ trí và nghiệp tướng của người đó. Như vậy, này
các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không khéo (phân biệt) các tướng. Chư Tỷ-kheo, thế nào là
Tỷ-kheo không trừ bỏ trứng con bò chét? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo thọ
dụng dục tầm khởi lên, không từ bỏ, không tránh né, không chấm dứt, không làm
cho không tồn tại, thọ dụng sân tầm khởi lên... (như trên)... thọ dụng hại tầm
khởi lên... (như trên)... thọ dụng các ác, bất thiện pháp khởi lên, không từ
bỏ, không tránh né, không chấm dứt, không làm cho không tồn tại. Như vậy, này
các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không trừ bỏ trứng con bò chét. Và này các Tỷ-kheo, thế
nào là Tỷ-kheo không băng bó vết thương? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo, khi
mắt thấy sắc, nắm giữ tướng chung, nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân gì
làm con mắt không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp
khởi lên; Tỷ-kheo không tự chế ngự nguyên nhân ấy, không hộ trì con mắt, không
thực hành sự hộ trì con mắt. Khi tai nghe tiếng... mũi ngửi hương... lưỡi nếm
vị... thân cảm xúc... ý nhận thức các pháp, vị ấy nắm giữ tướng chung, nắm giữ
tướng riêng. Những nguyên nhân gì khiến ý căn không được chế ngự, khiến tham
ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp khởi lên; Tỷ-kheo không chế ngự nguyên nhân
ấy, không hộ trì ý căn, không thực hành sự hộ trì ý căn. Như vậy, này các
Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không băng bó vết thương. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là
Tỷ-kheo không xông khói? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không có thuyết giảng
rộng rãi cho các người khác biết Chánh pháp mình được nghe, được thọ trì. Như
vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không xông khói. Và này, các Tỷ-kheo, như thế
nào là Tỷ-kheo không biết chỗ nước có thể lội qua? Ở đây, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo thỉnh thoảng có đến gặp những Tỷ-kheo đa văn được trao cho truyền thống
giáo điển, những bậc trì Pháp, trì Luật, trì matika (các bản tóm tắt) nhưng
không hỏi, không trả lời các vị ấy: “Thưa Tôn giả, điểm này là thế nào? ý nghĩa
này là gì?” Những bậc Tôn giả ấy không làm cho hiển lộ những điều chưa hiển lộ,
không làm cho rõ ràng những điều chưa được rõ ràng, và đối với những nghi vấn
về Chánh pháp, các vị ấy không đoạn trừ nghi hoặc. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là
Tỷ-kheo không biết chỗ nước có thể lội qua. Và chư Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo
không biết rõ chỗ nước uống? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo, trong khi Pháp và
Luật do Như Lai tuyên thuyết được giảng dạy, không chứng đạt nghĩa tín thọ,
pháp tín thọ, không chứng đạt sự hân hoan liên hệ đến Pháp. Như vậy, này các
Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không biết chỗ nước uống. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là
Tỷ-kheo không biết về con đường. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không như thật
biết con đường Thánh đạo Tám ngành. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không
biết đến con đường. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không khéo léo với các
chỗ đàn bò có thể ăn cỏ? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không như thật biết về
Bốn Niệm xứ. Như vậy này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không khéo léo với các chỗ đàn
bò có thể ăn cỏ. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo vắt sữa cho đến khô
kiệt? Ở đây, này các Tỷ-kheo, khi các vị tại gia vì lòng tin cúng dường các vật
dụng, như y áo, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh, Tỷ-kheo không
biết nhận lãnh cho được vừa đủ. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo vắt sữa
cho đến khô kiệt. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo, đối với những Thượng
tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới, bậc lãnh đạo
trong Tăng giới, không có sự tôn kính, sự tôn trọng đặc biệt? Ở đây, này các
Tỷ-kheo, đối với Thượng tọa, trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc
trong Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, không có thân nghiệp đầy lòng từ
đối với các vị ấy, trước mặt và sau lưng, không có khẩu nghiệp đầy lòng từ đối
với các vị ấy, trước mặt và sau lưng, không có ý nghiệp đầy lòng từ đối với các
vị ấy, trước mặt và sau lưng. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo đối với
những Thượng tọa, trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng
giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, không có sự tôn kính, sự tôn trọng đặc
biệt. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào không đầy đủ mười một pháp này, thì không
thể lớn mạnh, tăng thịnh, thành mãn trong Pháp, Luật này.
Này các Tỷ-kheo, người chăn bò đầy đủ mười một đức tánh này
có thể chăn giữ đàn bò, khiến đàn bò trở thành hưng thịnh. Thế nào là mười một?
Ở đây, này các Tỷ-kheo, người chăn bò biết rõ sắc, khéo (phân biệt) các tướng,
trừ bỏ trứng con bò chét, băng bó vết thương, có xông khói, biết chỗ nước có
thể lội qua, biết chỗ nước uống, biết con đường, khéo léo đối với các chỗ đàn
bò có thể ăn cỏ, không vắt sữa cho đến khô kiệt, là người chú ý săn sóc đặc
biệt, những con bò đực già và đầu đàn. Này các Tỷ-kheo, người chăn bò đầy đủ
mười một đức tánh này có thể chăn giữ đàn bò và làm cho đàn bò trở thành hưng
thịnh. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo đầy đủ mười một pháp này có thể lớn
mạnh, tăng thịnh, thành mãn trong Pháp, Luật này. Thế nào là mười một? Ở đây,
này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo, biết rõ sắc, khéo (phân biệt) các tướng, trừ bỏ trứng
con bò chét, băng bó vết thương, có xông khói, biết chỗ nước có thể lội qua, biết
chỗ nước uống, biết con đường khéo léo đối với các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ,
không phải là người vắt sữa cho đến khô kiệt, đối với những Thượng tọa, trưởng
lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng
giới, có sự tôn kính, tôn trọng đặc biệt.
Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo biết rõ các sắc? Ở
đây, này các Tỷ-kheo, đối với sắc pháp như thật biết tất cả loại sắc thuộc bốn
đại và sắc do bốn đại hợp thành. Như vậy, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo biết rõ các
sắc. Chư Tỷ-kheo thế nào là Tỷ-kheo khéo (phân biệt) các tướng? Ở đây, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo như thật biết kẻ ngu và nghiệp tướng kẻ ngu, kẻ trí và nghiệp
tướng kẻ trí. Như vậy, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo khéo (phân biệt) các tướng. Này
các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo trừ bỏ trứng con bò chét? Ở đây, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không thọ dụng dục tầm khởi lên, từ bỏ, tránh né, chấm dứt,
làm cho không tồn tại, không thọ dụng sân tầm khởi lên... (như trên)... không
thọ dụng hại tầm khởi lên... (như trên)..., không thọ dụng các ác, bất thiện
pháp khởi lên, từ bỏ, tránh né, chấm dứt, làm cho không tồn tại. Như vậy, này
các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo trừ bỏ trứng con bò chét. Và này các Tỷ-kheo, thế nào
là Tỷ-kheo băng bó vết thương? Ở đây, này các Tỷ-kheo, khi mắt thấy sắc, không
nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân gì khiến con
mắt không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp khởi lên;
Tỷ-kheo chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì con mắt, thực hành sự hộ trì con mắt.
Khi tai nghe tiếng... mũi ngửi hương... lưỡi nếm vị... thân cảm xúc... ý nhận
thức các pháp, vị ấy không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng.
Những nguyên nhân gì khiến ý căn không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các
ác, bất thiện pháp khởi lên; Tỷ-kheo chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì ý căn, thực
hành sự hộ trì ý căn.
Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo băng bó vết thương. Và
này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo có xông khói? Ở đây, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo có thuyết giảng rộng rãi cho các người khác biết Chánh pháp mình được
nghe, được thọ trì. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo có xông khói. Và này
các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo biết chỗ nước có thể lội qua. Ở đây, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo thỉnh thoảng có đến gặp những Tỷ-kheo đa văn, được trao cho
truyền thống giáo điển, những bậc trì Pháp, trì Luật, trì matika (các bản tóm
tắt) có hỏi, có trả lời các vị ấy: “Thưa Tôn giả, điểm này là thế nào? Ý nghĩa
này là gì? Những bậc Tôn giả ấy làm cho hiển lộ những điều chưa được hiển lộ,
làm cho rõ ràng những điều chưa được rõ ràng, và đối với những nghi vấn về
Chánh pháp, các vị đoạn trừ nghi hoặc. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo
biết rõ chỗ nước có thể lội qua. Và chư Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo biết rõ chỗ
nước uống? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo trong khi Pháp và Luật do Như Lai
tuyên thuyết, giảng dạy, chứng đạt nghĩa tín thọ, chứng đạt pháp tín thọ, chứng
đạt sự hân hoan liên hệ đến Pháp. Như vậy, là Tỷ-kheo biết chỗ nước uống. Và
các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo biết rõ về con đường? Ở đây, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo như thật biết con đường Thánh đạo Tám ngành. Như vậy, này các Tỷ-kheo,
là Tỷ-kheo biết rõ con đường. Và này, các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo khéo léo
đối với các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo như thật
biết về Bốn Niệm xứ. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo khéo léo đối với các
chỗ đàn bò có thể ăn cỏ. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không vắt sữa
cho đến khô kiệt? Ở đây, này các Tỷ-kheo, khi các vị tại gia vì lòng tin cúng
dường các vật dụng như y áo, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh,
Tỷ-kheo biết nhận lãnh cho được vừa đủ. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo
không vắt sữa cho đến khô kiệt. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo, đối với
những Thượng tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới,
bậc lãnh đạo trong Tăng giới, có sự tôn kính, sự tôn trọng đặc biệt. Ở đây, này
các Tỷ-kheo, đối với các Thượng tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn
túc trong Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, có thân nghiệp đầy lòng từ
đối với các vị ấy, trước mặt và sau lưng, có khẩu nghiệp, đầy lòng từ đối với
các vị ấy, trước mặt và sau lưng, có ý nghiệp đầy lòng từ đối với các vị ấy,
trước mặt và sau lưng. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo đối với những
Thượng tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới, bậc
lãnh đạo trong Tăng giới, có sự tôn kính, có sự tôn trọng đặc biệt. Này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đầy đủ mười một pháp này, thì có thể lớn mạnh, tăng thịnh,
thành mãn trong Pháp, Luật này.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy, các Tỷ-kheo ấy hoan hỷ, tín
thọ lời Thế Tôn dạy.
Qua bài kinh Chăn Bò cho chúng ta học, hành như lời giáo
huấn của Đức Phật tuyên thuyết, cần thấy rõ 11 pháp;
1.
Không
biết rõ các sắc.
2.
Không
khéo phân biệt các tướng.
3.
Không từ bỏ trứng của con bò chét.
4.
Không biết băng bó vết thương cho
bò.
5.
Không biết xông khói cho bò.
6.
Không biết chỗ nước có thể lội qua.
7.
Không biết chỗ uống nước.
8.
Không biết con đường.
9.
Không khéo đối với các đàn bò.
1. Vắt sữa bò đến khô kiệt.
1. Không chú ý săn sóc đặc biệt con bò đầu đàn, con bò lớn
tuổi.
Như vậy, các bạn đồng học, đồng tu cùng nhau suy gẫm lại
chính tự thân của chúng ta mỗi ngày phải tiến bộ hơn một ngày, và hôm nay chúng
ta phải hơn ngày hôm qua, hơn với chính tự thân giác tánh. Chứ đừng vì hơn thua
nhỏ nhặt, mà làm mất đạo tâm chính mình và cho mỗi người. Vì giáo dục Phật giáo
là giáo dục cho lối sống; Phật giáo đến đâu thì hòa bình dến đó, Phật giáo chỉ
cho sự hòa bình.
Trong thiền tông và tịnh độ tông đều có 10 bài thơ nói về chăn trâu ( bò ) hay
chăn tâm, mang ý nghĩa là 10 bức tranh mà mục đồng chăn lấy con trâu ( bò ), từ
khi con trâu (bò) bung lung trở thành thuần thiện. Như khi chúng ta tu hành từ
giai đoạn đầu đến thành quả vị giác ngộ.
1.
Trí lung như trâu lung
Người giác người mục tử
Bụi đời cơn gió dữ
Trâu lạc người khổ lùng
2.
Trâu đây gặp người đây
Roi thừng chuyên giam giữ
Phương tiện làm mối dây
Trâu người đừng cách trở
3.
Vừa bước đầu gặp gỡ
Chưa dễ nhớ dây roi thừng
Người chăn chăn hăm hở
Trâu theo theo lừng chừng
4.
Lòng xây dây tháo nuột
Nghi ngại bớt lường cân
Trâu nhìn người quen thuộc
Người chăn trâu ân cần
5.
Thuần hòa qua biển khó
Không e dè đâu đó
Hình bóng luôn phút giây
Người đâu trâu theo đó
6.
Tín thành ai canh giữ
Trâu người hằng tín giao
Trâu nằm vui thanh thú
Đạo trúc người tiêu dao
7.
Thêng thang người yên nghĩ
Chi đâu nữa lo âu
Người trâu tình hoan hỷ
Quấn quýt nhau cùng nhau
8.
Đối nhau không lưu ý
Đồng ý vẫn thường nhau
Trâu người chung thanh khí
Thanh tịnh người cùng nhau
9.
Trâu cùng người không khác
Người có thôi trâu chi
Thanh tịnh cùng diệu lạc
Thanh tịnh càng huyền vi
10.
Chăn giữ trâu không còn
Mục đồng ích chi nữa
Chơn như soi muôn thuở
Giáo lý nói chi hơn.
__((ii))__
11.
Đêm dài mõi giấc chiêm bao
Vài con én nhỏ bay vào hư
vô
Cuộc đi cuộc ở cuộc chờ
Hành nhân hiu hắt lửng lờ nguồn chân
12.
Người về tìm dấu chân xưa
Chiều nghiêng cỏ dại, rừng thưa lá vàng
Người về cuộc mộng vừa tan
Bờ khe lạnh bóng, mây ngang lưng trời
13.
Tàn phai mấy độ phai tàn
Ngẩn ngơ cát bụi, vô bàn chân không
Giật mình ta cuộc trùng phùng
Phút giây hư thực, vô cùng thực hư
14. Đón đưa nhau chẳng bến bờ
Có không hồ dễ, đợi chờ buồn vui
Bước chân đi giữa cuộc đời
Dang tay nắm mộng, môi cười thơ ngây
15.
Có chi thường với chẳng thường
Bước chân như vẫn, bên đường chân như
Không phù du, có phù du
Trăm năm vệt khói, sương mù những đâu
16.
Ta cũng thả bóng, cũng ta
Trời bao xa, đất bao xa dặm này
Sau gì đây,trước gì đây
Âm thầm núi biếc, non mây rộn ràng
17.Gió ngút rừng lương trăng nỡ hoa
Trời cao lồng lộng mấy yên là
Một mình ngồi lại bên sông vắng
Mặc khách giang hồ lặng lẽ qua
18.
Biển xanh qua mấy muôn trùng
Trăng soi hờ hững, thuyền không hững hờ
Gặp nhau là chút tình cờ
Em ra trường mộng bài thơ vô đề
19.Mênh mông bóng núi chân ngày
Vu vơ sóng cả đùa mây giang đầu
Lung linh bóng nhạn qua cầu
Lững lờ con nước một màu xanh xanh
20. Bóng vờn trên ngọn tử sinh
Gậy khua đầu gậy
Giật mình thiêng thu
Chúc
các vị đồng học, đồng tu thực hành giáo lý của Đức Phật ngày càng sáng tỏ tâm
tư chính mình và cho mọi người để đền đáp công ơn của Phật và thầy tổ cho ta
giới thân huệ mạng.
Nam Mô A Di Đà Phật
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét